Canllawiau

Datganiad gweithdrefn ymchwilio

Cyhoeddwyd 26 Medi 2024

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

© Hawlfraint y Goron 2024

Mae'r cyhoeddiad hwn wedi'i drwyddedu o dan delerau Trwydded Agored y Llywodraeth v3.0 ac eithrio ble nodir yn wahanol. I weld y drwydded hon, ewch i neu ysgrifennwch at y Tîm Polisi Gwybodaeth, Yr Archifau Gwladol, Kew, Llundain TW9 4DU, neu anfonwch e-bost at: [email protected].

Lle byddwn wedi nodi unrhyw wybodaeth am hawlfraint trydydd parti, bydd angen i chi gael caniatâd gan ddeiliaid yr hawlfraint dan sylw.

Mae'r cyhoeddiad hwn ar gael yn /government/publications/investigation-of-building-control-professionals/datganiad-gweithdrefn-ymchwilio

1. Cyflwyniad

1.1 Mae’r weithdrefn hon yn nodi sut y bydd yr awdurdod rheoleiddio yn cynnal ymchwiliadau i’r proffesiwn rheolaeth adeiladu. Yr awdurdod rheoleiddio ar gyfer:

  • Lloegr, yw’r Rheoleiddiwr Diogelwch Adeiladu (BSR)
  • Cymru, yw’r Gweinidogion Cymru, sydd wedi dirprwyo’r swyddogaeth hon i’r BSR mewn perthynas ag arolygwyr cofrestredig adeiladu a chymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu yn unig.

1.2. Mae’n llywio gwaith cynllunio, cynnal a chwblhau ymchwiliadau i gamymddwyn proffesiynol neu dramgwyddau posibl gan y proffesiwn rheolaeth adeiladu. 

1.3. Mae’r proffesiwn rheolaeth adeiladu yn cynnwys unigolion a sefydliadau. Rydym yn cyfeirio atynt fel ‘gweithwyr proffesiynol� neu ‘y proffesiwn�. 

1.4. Mae’r awdurdod rheoleiddio yn ymchwilio er mwyn:

  • casglu tystiolaeth sy’n ddigonol i lywio’n effeithiol y broses o wneud penderfyniadau gorfodi ar dramgwyddau neu gamymddwyn proffesiynol ac sy’n dderbyniol mewn llys neu dribiwnlys
  • penderfynu a fu tramgwydd neu gamymddwyn proffesiynol
  • dwyn y gweithiwr proffesiynol cyfrifol i gyfrif, yn briodol ac yn gymesur

1.5 Bydd yr awdurdod rheoleiddio yn galluogi’r rhai sy’n destun ymchwiliad i gyflwyno sylwadau cyn inni gwblhau ein hymchwiliad.

1.6 Gall ymchwiliadau arwain at ddatrys y pryderon a godwyd, argymell gwelliannau, arwain at sancsiynau neu gamau gorfodi ffurfiol.

2. Cwmpas

2.1 Mae’r weithdrefn hon yn berthnasol i dramgwyddau a chamymddwyn proffesiynol posibl gan y proffesiwn rheolaeth adeiladu. Mae’r weithdrefn hon yn mabwysiadu’r diffiniadau a gynhwysir yn Neddf Adeiladu 1984 (‘y ddeddf�).  

2.2 Mae’r proffesiwn rheolaeth adeiladu yn cynnwys:

  • arolygwyr cofrestredig adeiladu (RBIs) yng Nghymru a Lloegr
  • cymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu (RBCAs) yng Nghymru a Lloegr
  • awdurdodau lleol (LAs) yn Lloegr

2.3 Gall yr awdurdod rheoleiddio ymchwilio unrhyw droseddau a amheuir, torri rheolau neu gamymddwyn, gan gynnwys ond heb fod yn gyfyngedig i’r canlynol:

  • camymddwyn proffesiynol ar gyfer arolygwyr cofrestredig adeiladu
  • torri’r rheolau ymddygiad proffesiynol ar gyfer cymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu
  • torri’r rheolau safonau gweithredol ar gyfer cymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu ac awdurdodau lleol (ac eithrio awdurdodau lleol yng Nghymru)
  • troseddau o dan y ddeddf neu Ddeddf Diogelwch Adeiladau 2022

2.4 Bydd ymchwiliadau i arolygwyr cofrestredig adeiladu unigol hefyd yn ystyried beiusrwydd eu cyflogwr, cymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu ac awdurdod lleol.

2.5 Ni chaiff pob achos fynd yn ei flaen i ymchwiliad gyda’r awdurdod rheoleiddio. Mae’n bosibl y bydd amryw o resymau, gan gynnwys, er enghraifft:

  • gall awdurdod gorfodi amgen fod yn fwy priodol neu gyfrifol er mwyn ymchwilio i’r achos
  • mae’r achos y tu allan i gylch gwaith yr awdurdod rheoleiddio
  • nid yw’r achos yn cael ei ddewis ar gyfer ymchwiliad gan ddefnyddio dull sy’n seiliedig ar risg

3. Dull gweithredu 

3.1 Mae dull yr awdurdod rheoleiddio o ymchwilio yn gymesur â’r canlynol:

  • difrifoldeb, maint a chymhlethdod unrhyw gamymddwyn proffesiynol neu dramgwydd posibl
  • digonolrwydd trefniadau’r gweithiwr proffesiynol rheolaeth adeiladu ar gyfer cydymffurfio â’r gofynion perthnasol
  • beiusrwydd unrhyw unigolyn neu sefydliad

3.2 Mae dulliau ymchwilio fel arfer yn cynnwys cyfuniad o’r canlynol:

  • archwilio a dadansoddi data, gwybodaeth a chofnodion sydd ar gael i’r awdurdod rheoleiddio
  • casglu tystiolaeth o weithgareddau, arferion ac amodau gwaith
  • cyfweliadau a datganiadau gwirfoddol gan bartïon perthnasol, gan gynnwys, cyfarwyddwyr, rheolwyr, gweithwyr ac archwiliad deiliaid dyletswydd eraill o drefniadau rheoli a dogfennau perthnasol

3.3 Bydd y camau gorfodi y gallwn eu cymryd o ganlyniad i ymchwiliad yn cael eu penderfynu gan gwmpas ein pwerau statudol ac yn cael eu harwain gan ddatganiadau polisi gorfodi’r awdurdod rheoleiddio. 

4. Rolau a chyfrifoldebau 

4.1 Mae ymchwilwyr a rheolwyr ymchwiliadau yn ‘swyddogion awdurdodedig� yn unol ag adran 22 ac Atodlen 2 o Ddeddf Diogelwch Adeiladau 2022. 

4.2 Mae rheolwr ymchwiliad yn gyfrifol am y canlynol:

  • penderfynu a ddylid ymchwilio
  • goruchwylio ymchwilwyr a chynnal adolygiadau rheoli ymchwiliadau
  • penderfynu pryd i gwblhau neu barhau i ymchwilio
  • penderfynu a ddylid cyfeirio canfyddiadau ymchwiliadau ar gyfer penderfyniadau gorfodi

4.3 Mae ymchwilydd yn gyfrifol am y canlynol:

  • cynllunio, gan gynnwys pennu’r ystyriaeth bennaf mewn ymchwiliadau ar y cyd
  • cynnal yr ymchwiliad a dilyn pob trywydd perthnasol
  • nodi camymddwyn proffesiynol, tramgwyddau a/neu droseddau posibl

5. ³Ò·É±ð¾±³Ù³ó»å°ù±ð´Ú²ÔÌý

5.1 Bydd ymchwiliadau’n cael eu rheoli, eu cynnal a’u cwblhau mewn modd amserol.

5.2 Er mwyn osgoi oedi diangen, mae’r broses ymchwilio yn pwysleisio gwneud penderfyniadau prydlon a chadarnhaol yn ystod y gwaith cynllunio cychwynnol ac adolygiadau dilynol.

5.3 Nodir camau cyffredinol ymchwiliad isod. Mae hyblygrwydd o ran dilyniant yn berthnasol oherwydd, yn ymarferol, gall llwybrau ymchwilio amrywio yn ôl yr amgylchiadau. 

Penderfynu a ddylid ymchwilio 

5.4 Gall y broses gynnwys:

  • nodi achosion gorfodol a/neu briodol ar gyfer ymchwiliad
  • egluro a yw’r achos yn ymwneud â throsedd bosibl a/neu gamymddwyn proffesiynol neu dramgwyddau
  • trefnu ymholiadau cychwynnol lle bo angen
  • ailgyfeirio achosion nad ydynt o fewn cwmpas y weithdrefn hon
  • egluro’r rhesymeg dros unrhyw benderfyniadau i beidio ag ymchwilio
  • rheoli adnoddau a llwyth gwaith

°ä²â²Ô±ô±ô³Ü²Ô¾±´ÇÌý

5.5 Mae ymchwiliadau’n cynnwys elfennau sydd angen eu hystyried a’u cynllunio. Mae’r rhain yn cynnwys y canlynol:

  • sefydlu’r ffeithiau a nodi trywyddau rhesymol
  • dilyn trywyddau rhesymol
  • cael a dadansoddi’r dystiolaeth i ddod i gasgliadau ynghylch tramgwyddau neu gamymddwyn proffesiynol posibl
  • gwerthuso maint beiusrwydd unigolion a/neu sefydliadau a allai arwain at argymhellion ar gyfer camau gweithredu pellach

5.6 Mae’r broses gynllunio yn arwain at gynllun ymchwilio addas i’r diben. Mae’r broses yn cynnwys:

  • casglu gwybodaeth berthnasol ac asesu’r achos
  • darparu adnoddau i’r ymchwiliad, gan gynnwys ymarfer cyfraniad blaenorol
  • pennu amcanion cychwynnol a nodi unrhyw gamau blaenoriaeth
  • ystyried gofynion cymorth gan arbenigwyr ar y dechrau
  • cynnwys a chyfathrebu ag asiantaethau gorfodi eraill lle bo hynny’n briodol
  • nodi unrhyw faterion ac amodau y gellir eu rhag-weld a allai effeithio ar yr ymchwilwyr

Ymddygiad a rheoli 

5.7 Mae cynnal a rheoli ymchwiliadau yn cynnwys trefniadau addas ar gyfer:

  • dechrau’r ymchwiliad o fewn amserlenni rhesymol
  • sicrhau iechyd a diogelwch staff sy’n ymweld
  • sicrhau bod ymchwilwyr yn mynd i mewn i safleoedd perthnasol mewn modd priodol, gyda dulliau adnabod ac awdurdodiad priodol, er enghraifft, sicrhau gwarant
  • nodi a chysylltu â dioddefwyr neu’r rhai mewn profedigaeth (lle bo’n berthnasol) cyn gynted â phosibl a chytuno ag asiantaethau gorfodi eraill sut y bydd ymchwiliadau ar y cyd yn cael eu rheoli a’u cadw dan adolygiad
  • cymryd camau gorfodi mewn achosion o gamymddwyn proffesiynol neu dramgwyddau difrifol posibl
  • sefydlu ffeithiau ac achosion y camymddwyn neu’r tramgwyddau honedig ac addasu’r cynllun ymchwilio yn ôl yr angen
  • gwahodd yr unigolyn a/neu’r sefydliad sy’n destun ymchwiliad i wneud sylwadau llafar a/neu ysgrifenedig, fel y bo’n briodol
  • egluro polisi’r awdurdod rheoleiddio ar adennill costau (lle bo hynny’n berthnasol)
  • adolygu cynnydd yn rheolaidd a phenderfynu a ddylid cwblhau neu barhau, gan gynnwys diffinio’r camau blaenoriaeth nesaf
  • sicrhau cydymffurfiaeth a sicrhau bod unrhyw bryderon parhaus yn cael sylw digonol wrth werthuso a rheoli tystiolaeth yn erbyn y safon briodol wrth ystyried camau gorfodi ffurfiol

°ä²¹²õ²µ±ô¾±²¹»åÌý

5.8 Mae cwblhau ymchwiliad yn ystyried y gweithgareddau canlynol:

  • cwblhau’r ymchwiliad cyn gynted ag y bo’n ymarferol (o’i gymharu â chwmpas, difrifoldeb a maint, cymhlethdod ac amserlenni targed)
  • defnyddio’r wybodaeth a’r dystiolaeth a gasglwyd i benderfynu ar ganlyniad yr ymchwiliad, gan gynnwys argymhellion ar gyfer camau gorfodi a/neu sancsiynau a/neu erlyn
  • hysbysu’r rhai yr ymchwiliwyd iddynt am ganlyniad yr ymchwiliad, gan gynnwys unrhyw gamau dilynol a hawliau apelio
  • hysbysu dioddefwyr a’r rhai mewn profedigaeth (lle bo’n berthnasol) a phartïon eraill sydd â diddordeb ynghylch canlyniad yr ymchwiliad, fel y bo’n briodol
  • cau’r ymchwiliad yn ddi-oed unwaith y bydd y penderfyniad i beidio â pharhau neu gamau sy’n ei wneud yn gymwys ar gyfer cau wedi’u cymryd
  • tynnu llinell glir rhwng yr ymchwiliad a gweithgarwch dilynol posibl sy’n deillio ohono
Back to top